Informatie over de afstudeeropdracht
Een van de ambities van het Utrechtse Gezondheidsbeleid “Samen gezondheidsverschillen verkleinen 2024-2027” is dat in 2040 in Utrecht de maatschappelijke standaard gezond is. Het is nodig om tegen te sturen op een aantal maatschappelijke standaarden die ziekte en gezondheidsverschillen in de hand werken en ons te richten op een nieuwe gezonde standaard. Dit sluit aan bij de noodzakelijke beweging (zie ook de landelijke akkoorden GALA* en IZA**) van ziekte naar gezondheid en van genezen naar voorkomen. We gaan als gemeente samen met de stad werken aan ‘gezond’ als de nieuwe maatschappelijke standaard.
Ons doel voor deze beleidsperiode 2024-2027 is dat ‘gezond’ vaker vanzelfsprekend is in Utrecht. Hiervoor gaan we de maatschappelijke discussie in de stad aanzwengelen over ‘ongezonde standaarden’. Deze gesprekken zijn ook een kans om de standaard, ofwel normen van Utrechters te ‘meten’. We zoeken een masterstudent voor de volgende opdracht:
Literatuur over gedragsverandering laat zien dat normen vaak een grote impact hebben op het gedrag van mensen***. De Reasoned Action Approach (RAA) beschrijft twee verschillende soorten normen: descriptieve en injunctieve normen. Descriptieve normen zijn persoonlijke percepties over welk gedrag als typisch of gebruikelijk wordt gezien en gaan bijvoorbeeld over het gedrag wat de meeste mensen in iemands omgeving laten zien. Injunctieve normen daarentegen zijn de percepties van wat mensen vinden dat sociaal wenselijk of goedgekeurd gedrag is, bijvoorbeeld “alcohol drinken is normaal”. Beide normen gaan dus over hoe mensen de gedragingen en verwachtingen van anderen waarnemen, maar de injunctieve normen focussen op de bredere, maatschappelijke normen. Met dit laatste willen we in Utrecht aan de slag. We zoeken een masterstudent die aan de slag gaat met de volgende onderzoeksvragen:
- Wat zijn de maatschappelijke normen over leefstijl in Utrecht, c.q. van verschillende Utrechtse bevolkingsgroepen? Welk gedrag is volgens Utrechters maatschappelijk goedgekeurd gedrag of sociaal wenselijk?
- Waarom hebben mensen deze bepaalde normen? Wat zijn de achterliggende redenen van Utrechters voor het aanhangen van bepaalde maatschappelijke normen over leefstijl? Wat beïnvloedt hen daarin?
Hiervoor zal de student een kwalitatief onderzoek uitvoeren, bestaande uit interviews met Utrechters uit diverse bevolkingsgroepen. Dit onderzoek richt zich op het uitvragen van een aantal maatschappelijke normen, bijvoorbeeld “Het is normaal om bij een verjaardag alleen te trakteren op taart of iets anders zoet / snoep / etc. (ipv ook fruit of snoepgroenten aan te bieden)” en het doorvragen naar de achterliggende redenen hiervoor. Het doel is om inzicht te geven in aangrijpingspunten voor interventies om de norm te veranderen (handelingsperspectief).
-----
*Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Gezond En Actief Leven Akkoord. (2023).
**ActiZ et al. Integraal Zorgakkoord: ‘Samen Werken Aan Gezonde Zorg’. (2022).
***McEachan et al. Meta-analysis of the reasoned action approach (RAA) to understanding health behaviors. Ann Behav Med 2016;50(4):DOI 10.1007/s12160-016-9798-4 . Metanalysisofthereasonedactionapproachtounderstandhealthbehaviours.pdf